Drones – categorieën en regelgeving

Drones – een steeds meer gebruikte wijze om te filmen –

Drones zijn momenteel overal te koop. Van de mediamarkt tot de gespecialiseerde fotowinkel zoals kamera-express-.
Om videocamera’s te kopen moet men meer moeite doen, want men vindt ze nog enkel in de betere videowinkel.
Daarom lijkt het belangrijk stil te staan bij de verschillende soorten drones die er zijn, en bij de wettelijke bepalingen die het besturen van een drone bepalen.
Zeker voor deze wettelijke bepalingen ga ik mij beperken tot de drones die m.i. door amateurs kunnen gebruikt worden.
De Europese dronewetgeving,
De Europese dronewetgeving ook wel bekend als de Europese Unmanned Aircraft Systems (UAS) Regulations, is van kracht sinds 31 december 2020. De regels gelden voor alle lidstaten van de Europese Unie. Hierdoor wordt er uniformiteit gecreëerd wat ten goede komt voor de gebruiker van de drone. Ook is deze regelgeving bedoeld om de veiligheid en het beheer van drones te verbeteren.
Verschillende klasse van drones
Drones kunnen ingedeeld worden in functie van hun gewicht en hun gebruik.
De klassieke gewichtsklassen zijn:
drones met een gewicht van minder dan 250 gram.
drones met een gewicht van meer dan 250 gram en minder dan 900 gram.
drones met een gewicht van meer dan 900 gram en minder dan 4 kilogram.
drones met een gewicht van meer dan 4 kilogram en minder dan 25 kilogram
drones met een gewicht van meer dan 25 kilogram en minder dan 150 kilogram
drones van meer dan 150 kilogram
Daarnaast zijn er 3 categorieën waarbinnen je kunt vliegen met een drone:
Open Categorie
Specifieke Categorie
Gespecifieerde categorie
We vertrekken vanuit elke categorie om te zien welk gewichtstype drone mogelijk is, en welke de specifieke eisen zijn om dit te mogen besturen.
Open categorie
Je gebruikt je drone voor recreatieve doeleinden en je bent geen professionele piloot.
Om te vliegen met een drone in de Open categorie conform de richtlijnen van de EU, moet de dronepiloot voldoen aan de volgende algemene regels:
De drone moet op elk moment zichtbaar zijn voor de piloot zonder gebruik te maken van hulpmiddelen, zoals een bril met camera’s.
De drone mag niet hoger vliegen dan 120 meter boven de grond.
De drone mag niet vliegen in no-fly zones, zoals luchthavens, militaire zones of andere gevaarlijke gebieden.
De piloot moet de drone besturen met een afstandsbediening die is uitgerust met een Return to Home (RTH)-functie en een automatische noodstopfunctie.
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs (voor drones met een gewicht van meer dan 250 gram) en zich houden aan de lokale wet- en regelgeving voor het gebruik van drones.
De piloot moet altijd de privacy van anderen respecteren en zich houden aan de GDPR (General Data Protection Regulation).
De EU-regelgeving voor drones onderscheidt vier gewichtsklassen voor het vliegen in de Open Categorie. Elke gewichtsklasse heeft verschillende voorwaarden en beperkingen. Hieronder volgt een overzicht:
  1. C0: drones met een gewicht van minder dan 250 gram.
De piloot moet zich houden aan de lokale wet- en regelgeving voor het gebruik van drones.
Er is geen EU Dronebewijs vereist. ( Ideaal voor elke amateurcineast)
  1. C1: drones met een gewicht van meer dan 250 gram en minder dan 900 gram.
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs.
De drone moet voorzien zijn van een signaallicht.
De piloot mag niet vliegen boven mensenmassa’s of aaneengesloten bebouwing.
De piloot mag niet vliegen binnen een straal van 50 meter van personen, gebouwen of objecten die niet onder de controle van de dronepiloot vallen.
  1. C2: drones met een gewicht van meer dan 900 gram en minder dan 4 kilogram.
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs.
De drone moet voorzien zijn van een signaallicht en een identificatiemiddel.
De piloot mag niet vliegen boven mensenmassa’s of aaneengesloten bebouwing.
De piloot mag niet vliegen binnen een straal van 50 meter van personen, gebouwen of objecten die niet onder de controle van de dronepiloot vallen.
  1. C3: drones met een gewicht van meer dan 4 kilogram.
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs.
De drone moet voorzien zijn van een signaallicht, een identificatiemiddel en een afstandsmeter.
De piloot mag niet vliegen boven mensenmassa’s of aaneengesloten bebouwing.
De piloot mag niet vliegen binnen een straal van 150 meter van personen, gebouwen of objecten die niet onder de controle van de dronepiloot vallen.
Specifieke categorie
Je gebruikt je drone voor commerciële of professionele doeleinden en je bent een gecertificeerde piloot.
Binnen de specifieke categorie zijn er verschillende subcategorieën en classes, die elk verschillende eisen stellen aan de drone, de piloot en de vluchtuitvoering.
De gewichtsklassen in de Specifieke categorie volgens de EU-regelgeving zijn als volgt:
Categorie C0:    drones die minder dan 250 gram wegen en niet in staat zijn om schade te veroorzaken aan mensen.
Voorwaarden:
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs en een geldige exploitatievergunning voor de C0-categorie.
De drone moet voldoen aan de technische eisen van de categorie.
De piloot moet een risicobeoordeling uitvoeren en een operationeel handboek opstellen.
De piloot moet een verzekering afsluiten die de aansprakelijkheid dekt voor eventuele schade die de drone kan veroorzaken.
De piloot moet zich houden aan de lokale wet- en regelgeving voor het gebruik van drones.
Categorie C1:    drones die meer dan 250 gram wegen en minder dan 900 gram wegen.
Voorwaarden:
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs en een geldige exploitatievergunning voor de C1-categorie.
De drone moet voldoen aan de technische eisen van de categorie.
De piloot moet een risicobeoordeling uitvoeren en een operationeel handboek opstellen.
De piloot moet een verzekering afsluiten die de aansprakelijkheid dekt voor eventuele schade die de drone kan veroorzaken.
De piloot moet zich houden aan de lokale wet- en regelgeving voor het gebruik van drones.
Categorie C2:    drones die meer dan 900 gram wegen en minder dan 4 kilogram wegen.
Voorwaarden:
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs en een geldige exploitatievergunning voor de C2-categorie.
De drone moet voldoen aan de technische eisen van de categorie.
De piloot moet een risicobeoordeling uitvoeren en een operationeel handboek opstellen.
De piloot moet een verzekering afsluiten die de aansprakelijkheid dekt voor eventuele schade die de drone kan veroorzaken.
De piloot moet zich houden aan de lokale wet- en regelgeving voor het gebruik van drones.
De piloot moet een theoretische opleiding volgen en een praktijkexamen afleggen om aan te tonen dat hij de nodige vaardigheden heeft om veilig te kunnen vliegen.
Categorie C3: drones die meer dan 4 kilogram wegen.
Voorwaarden:
De piloot moet beschikken over een EU Dronebewijs en een geldige exploitatievergunning voor de C3-categorie.
De drone moet voldoen aan de technische eisen van de categorie.
De piloot moet een risicobeoordeling uitvoeren en een operationeel handboek opstellen.
De piloot moet een verzekering afsluiten die de aansprakelijkheid dekt voor eventuele schade die de drone kan veroorzaken.
De piloot moet zich houden aan de lokale wet- en regelgeving voor het gebruik van drones.
De piloot moet een theoretische opleiding volgen en een praktijkexamen afleggen om aan te tonen dat hij de nodige vaardigheden heeft om veilig te kunnen vliegen.
De piloot moet een vergunning aanvragen bij de bevoegde autoriteiten voor elk gebruik van de drone.
Gecertifieerde categorie
Een ‘gecertificeerde categorie’ is een categorie van drone-operaties die is vastgesteld door de Europese Unie (EU) om de veiligheid van drone-operaties te waarborgen.
Deze categorie is bedoeld voor drones die in risicovolle situaties worden gebruikt, zoals bijvoorbeeld drones die boven mensenmenigten of stedelijke gebieden worden gevlogen.
Om in een gespecifieerde categorie te vliegen, moet je als piloot een speciale opleiding volgen en een examen afleggen om een certificaat te behalen. Daarnaast moet de drone voldoen aan specifieke technische eisen, zoals een transponder om de locatie van de drone te kunnen volgen en een geavanceerd detectie- en vermijdingssysteem om botsingen te voorkomen.
Vermits hier ook de zwaardere drones onder vallen en dat deze categorie zich uitsluitend richt naar de professionele dronepiloot ga ik hier niet verder op in.
Registratie van een drone.
In België moeten quasi alle drones worden geregistreerd.
Zijn enkel vrijgesteld van registratie de drones die door de hobbyist gebruikt worden ttz de drones die minder wegen dan 250 gram, en die uitsluitend worden gebruikt voor recreatieve doeleinden. Dit betekent dat als je een drone hebt die minder dan 250 gram weegt en deze alleen gebruikt voor recreatieve doeleinden, je deze niet hoeft te registreren bij de Belgische luchtvaartautoriteit, het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV).
Het is echter belangrijk om op te merken dat als je een drone van minder dan 250 gram wilt gebruiken voor commerciële, professionele of overheidsactiviteiten, je deze wel moet registreren bij het DGLV, ongeacht het gewicht van de drone.
De website van het Directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV) van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer in België is: https://mobilit.belgium.be/nl/luchtvaart.
Hier vindt men meer informatie over de regelgeving met betrekking tot drones, het registratieproces en andere nuttige informatie voor dronegebruikers in België.
Registreren is gratis, dus kan het geen kwaad dit toch te doen.
Kenniseisen voor het gebruik van een drone die vliegen in de ‘ open categorie’
Voor drones die minder wegen dan 250 gram, gelden de regels voor de “open categorie” met bepaalde voorwaarden zoals de verplichting om de drone overdag te vliegen, binnen het zichtbereik te houden en niet hoger dan 120 meter boven de grond te vliegen.
Hoewel de Europese regelgeving de basis vormt voor de Belgische regels, kan België aanvullende voorwaarden of beperkingen opleggen voor het gebruik van drones op het eigen grondgebied. Het is daarom belangrijk om op de hoogte te blijven van de specifieke regels en voorschriften voor drones in België. Dit kan worden geraadpleegd op de website van de Belgische luchtvaartautoriteit.
De Belgische luchtvaartautoriteit heet de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer en heeft een afdeling genaamd de Directoraat-generaal Luchtvaart. De website van de Directoraat-generaal Luchtvaart is https://mobilit.belgium.be/nl/luchtvaart. Hier kan men informatie vinden over de regelgeving voor het vliegen met drones in België, inclusief de eisen voor het vliegen met drones van minder dan 250 gram. Je kunt ook contact opnemen met de Directoraat-generaal Luchtvaart als je specifieke vragen heeft over het gebruik van drones in België.
EU drone Pilootbewijs
Het bewijs van bevoegdheid, ook wel bekend als “EU Dronebewijs” of “EU Drone Pilootbewijs”, is een certificaat dat aantoont dat de dronepiloot voldoende kennis en vaardigheden heeft om veilig en verantwoord een drone te kunnen besturen. Je hebt dit nodig indien uw drone meer dan 250 gram weegt.
Het EU Dronebewijs kan worden behaald door het volgen van een erkende opleiding, waarbij de aspirant dronepiloot leert over zaken als luchtvaartwetgeving, veiligheidsprocedures, navigatie en meteorologie. Na het voltooien van de opleiding moet de aspirant dronepiloot een theoretisch examen afleggen.
Het theoretisch examen kan worden afgenomen door een erkend opleidingscentrum, en het examen omvat meestal een combinatie van meerkeuzevragen en open vragen.
De exacte inhoud van het examen kan verschillen per opleidingscentrum, maar de vragen zullen over het algemeen betrekking hebben op de EU-regelgeving voor drones en de praktische aspecten van het veilig en verantwoord besturen van een drone.
Het praktische aspect van het dronevliegen is niet opgenomen in het examen maar aspirant piloten moeten wel praktische ervaring opdoen voordat ze hun EU Dronebewijs kunnen krijgen. Dit kan worden verkregen door het volgen van een praktijkopleiding of door ervaring op te doen tijdens vluchten onder toezicht van een gekwalificeerde piloot.
Slechts daarna zullen ze hun EU Dronebewijs kunnen krijgen.
Het EU Dronebewijs is geldig in alle EU-landen en is nodig om drones te mogen besturen in de gewichtsklasse C1 en het commercieel gebruik van drones in de gewichtsklasse C0
Het is belangrijk om te weten dat exploitanten van drones van meer dan 900 gram in de Categorie C2 een meer uitgebreide opleiding en certificering nodig hebben dan exploitanten in Categorie C1.
Gezien dit quasi uitsluitend voor professionele dronepiloten geldt, ga ik er hier niet op in.
Bedenkingen
Drones zijn zeker een goed bijkomend filmmiddel.
Hou rekening met het feit dat er altijd ongelukken kunnen gebeuren. Controleer dat in je verzekering BA gezin (familiale verzekering) de schade door je drone aan derden aangebracht gedekt is. Sluit anders een Burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering af. Ik kan mij voorstellen dat als je drone van 250 gr vanop 20 m hoogte uit de lucht valt op een persoon of een voertuig er aanzienlijke schade kan ontstaan.
Indien je een drone gebruikt voor ‘professionele doeleinden’ (als is het maar het maken van een trouwfilm) sluit dan zeker een afzonderlijke BA verzekering af.
Het aankopen van een drone is eenvoudig.
Het filmen met een (kleine) drone is technisch snel geleerd.
Vergeet echt nooit te controleren of er geen beperkingen zijn in het gebied waar je wenst te filmen.
Volgende sites zijn belangrijk om bijkomende info te krijgen:
DGLV: https://mobilit.belgium.be/nl/luchtvaart/vliegen-met/drones-uas
Registratie en online opleiding volgen: https://mobilit.lmsdokeos.com/nl/learner/catalogs
Skeyes  website waar je mag vliegen en waar niet: https://map.droneguide.be
Nog een interessante  Youtube tutorial waar je algemene richtlijnen kunt terugvinden is:
https://www.youtube.com/watch?v=bqgWtkMgv7M
Aanbeveling
Als je overweegt een drone aan te schaffen, koop dan een zeer degelijk maar licht toestel.
Als referentie stel ik de DJI-mini 3 pro voor. Dit is een toestel van 249 gram, je moet er geen licenties voor hebben. Het toestel kan beelden filmen in 4K tot 60fps.
Elk ander toestel is ook goed, want jij moet ermee filmen.
Ik zie het momenteel enkel als een benchmark die je kan helpen als je een drone wenst aan te schaffen zonder een EU-drone attest te bezitten.
Wens je echter een zwaarder toestel te kopen en toch een EU-drone attest te behalen, dan stel ik als benchmark de DJI Mavic 3 van 900 gram voor.
Beide toestellen geven professionele filmkwaliteiten.
————————————————————————–
Veel filmplezier
Marc Huygelen
Voorzitter